Thực hiện chuyên đề “NUÔI TINH THỂ-KHOA HỌC HAY NGHỆ THUẬT”
Tổ Hoá - Năm học 2022-2023
I. KHÁI QUÁT VỀ CHUYÊN ĐỀ
- Tên chuyên đề: NUÔI TINH THỂ-KHOA HỌC HAY NGHỆ THUẬT.
- GV hướng dẫn thực hiện: Tổ Hoá.
- HS thực hiện: 1 nhóm HS đến từ các lớp 10C1, 10C2, 10C3, 10C4, 10C5, 10C9.
- Qui mô buổi báo cáo chuyên đề STEM: Báo cáo cấp tổ.
- Thời gian:
+ Thực hiện: Từ tháng 01/2023 đến tháng 06/2022.
+ Báo cáo: Lúc 8 giờ 00 ngày 10 tháng 07 năm 2023.
II. LÍ DO THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ
- Đa dạng hóa các hoạt động nghiên cứu khoa học trong toàn trường nói chung và tổ Hóa học nói riêng.
- Khơi dậy ở học sinh niềm đam mê khoa học, tính tự học, tự tìm tòi, tính tỉ mĩ và sáng tạo trong nghiên cứu thực nghiệm.
- Tạo môi trường sinh hoạt, học tập năng động, sáng tạo, phát huy tính tự học; tạo ra sân chơi đầy ý nghĩa cho học sinh khối 10.
- Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên và học sinh tham gia các hội thi do Thành đoàn tổ chức: Bài giảng STEM, Câu lạc bộ đội nhóm…
III. KẾ HOẠCH CHUYÊN ĐỀ
|
Tên chủ đề
|
NUÔI TINH THỂ - NGHỆ THUẬT HAY KHOA HỌC
|
|
Lớp
|
Các lớp 10 có học môn Hóa (C1, C2, C3, C4, C5 và C9)
|
|
Thời lượng thực hiện
|
4 tháng
|
|
Mục tiêu chính
|
Câu hỏi định hướng kiến thức:
+ Tinh thể là gì?
+ Thế nào là sự kết tinh?
+ Nuôi tinh thể là gì? Qui trình nuôi tinh thể?
+ Có thể nuôi tinh thể từ những chất nào?
+ Ứng dụng của tinh thể?
+ Hướng phát triển và mở rộng việc nuôi tinh thể?
+ Nuôi tinh thể là vấn đề nghệ thuật hay khoa học?
|
|
Về năng lực chung
- Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về hình dạng các loại tinh thể và cách nuôi tinh thể.
- Giao tiếp, hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt sự hình thành tinh thể; hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của giáo viên để tạo ra sản phẩm chất lượng, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được tham gia thảo luận và thuyết trình.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Giải quyết các điểm còn hạn chế trong quá trình nuôi tinh thể (tìm ra nguyên nhân, cách khắc phục hạn chế trong quá trình hoặc một khâu nào đó trong quá trình nuôi tinh thể).
|
|
Năng lực hóa học
- Trình bày về vấn đề nuôi tinh thể: Tinh thể là gì? Thế nào là sự kết tinh? Nuôi tinh thể là gì? Làm thế nào để nuôi tinh thể.
- Tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hóa học: khám phá, tìm hiểu những bí ẩn của tự nhiên cũng như ứng dụng trong cuộc sống dựa trên kiến thức về nuôi tinh thể.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được cách nuôi từng loại tinh thể; ứng dụng các tinh thể vừa nuôi.
|
|
Về phẩm chất
- Chăm chỉ: Trung thực, cẩn thận, tỉ mỉ, kiên nhẫn khi tiến hành thí nghiệm và báo cáo kết quả thực hành thí nghiệm.
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập môn Hóa học.
|
|
Bối cảnh/ vấn đề
|
Chúng là gì? Làm sao để tạo ra chúng? Tạo ra chúng là vấn đề nghệ thuật hay khoa học?
|
|
Yêu cầu chung cho chủ đề
|
- Hiểu được thế nào là nuôi tinh thể.
- Nắm được 1 số kỹ thuật nuôi tinh thể (đơn và đa).
- Nuôi được tinh thể sáng, đẹp.
- Trả lời được câu hỏi: Nuôi tinh thể - Khoa học hay nghệ thuật?
|
|
Số học sinh / Nhóm
|
4-8 HS/ nhóm
|
|
Vật liệu, dụng cụ
|
GV chuẩn bị
- Chất để tạo tinh thể Đồng (II) sunfat (copper (II)sulphate), phèn chua, KDP.
- Nước cất (hoặc nước uống tinh khiết đóng chai, hoặc nước đã qua máy lọc nước gia đình).
- Que nhỏ, đĩa nông, cốc thủy tinh, bếp đun, dây cước, mềm, keo dính, hộp xốp, có thể dùng thêm cân và nhiệt kế.
- Giấy lọc, dụng cụ lọc.
HS tự tìm
Ly nhựa, nồi để đun cách thủy, dây cước, các dụng cụ làm khuôn chứa tinh thể (vỏ trứng, đá, …), màu thực phẩm, sơn bóng.
|
|
Nơi thực hiện
|
- Tiết giới thiệu: Lớp học (có máy chiếu)
- Phòng thực hành Hóa học
- Nhà
|
|
|
Học sinh sẽ sử dụng những hình thức hoạt động nào?
|
- Quan sát
- Phân tích
- Thực nghiệm
- Thuyết trình
|
- Thảo luận nhóm
- Đánh giá
- Rút kinh nghiệm
|
|
Hình thức trình bày sản phẩm
|
Triển lãm
Thuyết trình
|
Dự kiến thực hiện báo cáo vào tháng 03/2023 nhưng do HS chưa kịp tiến độ nên dời buổi báo cáo vào ngày 10/07/2023.
|
V. TỰ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ
1. Thành công
- Kế hoạch cụ thể, phân công rõ ràng.
- Giáo viên hướng dẫn chi tiết, học sinh nắm bắt nội dung và truyền tải kiến thức một cách tự tin.
- Bài báo cáo được chuẩn bị chu đáo, từng nhóm báo cáo đầu tư nhiều thời gian; học sinh năng động, trình bày khá lưu loát.
- Sản phẩm được học sinh đầu tư nhiều thời gian và hết sức tiết kiệm.
- Thành công lớn nhất của chuyên đề là thực hiện được mục tiêu đề ra; học sinh hiểu và biết cách nuôi tinh thể. Thông qua chuyên đề, các em học sinh đã:
(1) Nắm được kiến thức cơ bản về tinh thể, sự kết tinh, cách nuôi tinh thể.
(2) Thực hiện nuôi tinh thể, bảo quản và trang trí sản phẩm vừa nuôi được.
(3) Trong quá trình nuôi các em đã đúc kết được kinh nghiệm, số liệu nghiên cứu; thống kê được các lỗi đã gặp và đề xuất giải pháp khắc phục. Học sinh cũng nêu lên những vấn đề em còn vướng mắc, cần hỗ trợ.
(4) Biết cách ứng dụng tinh thể vừa nuôi.
(5) Rút ra bài học sau quá trình nuôi tinh thể, hiểu được việc nuôi tinh thể phải khéo léo kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật.
2. Hạn chế
- Có một vài chỗ học sinh báo cáo chưa trôi chảy, lưu loát như mong đợi.
- Sản phẩm tinh thể học sinh thực hiện dễ mất độ trong suốt, không đẹp như lúc ban đầu (mặc dù đã phủ sơn bóng để bảo vệ).
Sau đây là một vài hình ảnh học sinh thực hiện và báo cáo chuyên đề:
Hình 1-5. Một số hình ảnh quá trình nuôi tinh thể
Hình 6. Sản phẩm tinh thể học sinh nuôi được và trang trí
Hình 7-12. Học sinh thực hiện báo cáo chuyên đề
Hình 13. Cô Võ Thị Huệ- Phó hiệu trưởng phát biểu trong buổi báo cáo
Hình 14-16. HS nhận giải thưởng - giải nhất
Hình 14-16. HS nhận giải thưởng - giải nhì
Hình 14-16. HS nhận giải thưởng - giải ba
Hình 17. Thầy cô và các em học sinh trong buổi báo cáo chuyên đề